Lá thơ Xuân 2022
Albatros
Một năm cũ ra đi, một năm mới lại đến, những cánh én không hẹn nhưng trở về đúng chu kỳ khi mùa Xuân trở về trên hành tinh Địa cầu, mang tin Xuân đến mọi nhà. Lá thơ Xuân Hàng hải theo cánh én trở về, đúc kết những thông tin và sự kiện đã xảy ra trong năm cũ.
Đầu năm 2021, niên trưởng Nguyễn văn Ba đã ra đi thọ 95 tuổi, với số tuổi nầy sự ra đi cũng bình thường đối với đời sống của một con người, nhưng cũng có những sự ra đi đột ngột như trường hợp của anh Triệu Quan Liêm, mới vừa thấy hình ảnh anh ăn nhậu vui vẻ nhân ngày sinh nhật của mình với đồng môn HHTT tại Sài Gòn được post trên Kỷ Yếu HH, mấy tháng sau, anh lại âm thầm ra đi trong lúc bệnh dịch đang hoành hành dữ dội ở Sài Gòn, thành phố bị hoàn toàn phong tỏa nên anh em không thể đến thăm viếng và chia buồn ; thi hài anh được hỏa táng ngay ngày hôm sau.
Bên cạnh những tin buồn cũng có một vài tin vui, Niên trưởng Phạm thanh Tùng, nhân ngày lễ thượng thọ 80 tuổi đã tổ chức buổi họp mặt vui vẻ cùng với một số anh em thân hữu, phần NT Ong Ngọc Bảo cũng tổ chức một buổi Tiểu hội Hàng Hải để anh em trong vùng có dịp hội ngộ và cụng ly sau bao ngày tháng bị cách ly vì bệnh dịch covid, trong số khách mời có NT Lê văn Được và bà quả phụ Nguyễn văn Tươi cùng cô con gái.
Năm 2021 cũng là năm thu thập được nhiều thông tin về những thương thuyền cũ tưởng chừng bị quên lãng và không còn lưu lại dấu vết nào trên mạng, nhưng thật tình cờ và may mắn, phải nói là may mắn thì đúng hơn vì tôi cũng có cố công tìm kiếm tông tích một số tàu cũ bấy lâu nay nhưng vô vọng thì trong lúc tình cờ gõ trên bàn phím vài chữ như vnhanghai, viet nam hang hai trên google thì nó hiện ra những tấm hình của những chiếc tàu miền Nam Việt Nam trước kia mà tôi cũng đã từng trông thấy, nhưng đặc biệt lần nầy, nó hiện ra một tấm hình tôi chưa bao giờ thấy trước đó, đó là hình tàu Tân Nam Việt. Đối với một người đam mê săn hình ảnh cũ thì đó là một món quà thật quí giá nhưng vẫn có một điều tôi vẫn không hiểu cho đến bây giờ, làm sao google lại hiện ra hình ảnh tàu Tân Nam Việt ngày hôm đó thôi, những ngày sau đó, tôi thử tìm lại với những từ khóa (mot-clé) mà tôi đã xử dụng ngày hôm trước thì không thể nào tìm lại được hình tàu Tân Nam Việt. Từ tấm hình của tàu Tân Nam Việt, tôi tìm cách liên lạc với Niên trưởng Trương Hạo mà tôi đã có dịp gặp vài lần trước năm 1975 ở Việt Nam, ông là Thuyền trưởng lâu đời nhất của MV Tân Nam Việt từ lúc con tàu được mua về. Liên lạc được với ông sau gần 50 năm song ông cũng còn nhớ tôi, ông hỏi tôi :
- Có phải Liêm làm trên tàu Cypréa không ?
- Dạ ! Phải em, anh còn trí nhớ tốt quá !
Gặp ông lần cuối lúc đó khoảng năm 1974 trên Quai des Messageries Maritimes ở Sài Gòn, những con tàu đi đi về về theo lịch trình khác nhau nên ít khi có dịp gặp gỡ nên khi gọi ông tôi cũng không chắc ông nhận ra tôi nhưng ông vẫn nhận ra làm tôi cũng xúc động. Ông tâm sự :
- Hồi đó tôi đi làm trên tàu Tân Nam Việt lương chỉ có 150 000 đồng, ít quá ! Vì vậy nên tôi xin nghỉ congé sans solde rồi đi làm hoa tiêu ở Cam Ranh kiếm tiền khá hơn.
- Ồ ! Em tưởng anh đi làm trên tàu Tân Nam Việt kiếm tiền cũng khá vì dù sao nó cũng là chiếc tàu khá lớn ở Việt Nam ; lúc bấy giờ, ông Trường hãng Vishipco Lines, kẹo kiết cũng trả khoảng giá đó cho commandant. Em đi tàu Panama chạy đường Nam Vang, mỗi tháng cũng kiếm được khoảng 350 dollars, cái taux dollar lúc đó (tháng Mười 1974) vào khoảng 700 đồng/dollar nên mỗi tháng cũng kiếm được gần 250 000 đồng nhưng chịu bị tụi VC bắn một chút, chịu đạn ăn tiền !
- Hồi đầu ông chủ nói trả với số lương 150 000 rồi sau sẽ tăng lên nhưng tôi chờ hoài mà không nghe ông chủ lên lương nên đành phải đi kiếm chổ khác ! Những ngày cuối tháng Tư tôi xuống tàu dầu Anh Tuấn rồi dẫn tàu di tản luôn.
Năm nay, anh tuổi trên 90 nhưng vẫn còn lái xe đi chợ ở San José, sống nhờ thuốc, anh tâm sự. Chúc anh nhiều sức khỏe trong những năm cuối đời.
Ngoài chiếc Tân Nam Việt, tôi cũng tìm được tông tích chiếc Tiền Phong, được nhắc đến trong tài liệu về tàu Tân Nam Việt, nó đến được Subic bay, neo cặp với 2 chiếc tàu cá Việt Thủy trong tấm hình của phần Tin tức nội bộ.
Trong lúc thử tìm tin tức những tàu Vàm Cỏ, tôi tình cờ vào được trang web lưu trử những trang báo cũ xuất bản ở Singapore trong đó có nhiều tin tức liên quan đến tàu Vàm Cỏ 24, tên cũ Nhật Lệ trước năm 1975. Báo chí Singapore thời đó coi vụ chiếc tàu vượt biên như một biến cố lớn, họ coi đó là một vụ cướp tàu, uy hiếp Thuyền trưởng và thủy thủ đoàn chứ không phải chỉ là một vụ vượt biên như những tàu khác. Tôi đã tiếp xúc với vài thủy thủ cũ trên chuyến tàu cũng như những thân hữu của anh Trương văn Tài để tìm hiểu thêm chi tiết của vụ cướp tàu để hoàn thành bài viết chuyến hải trình hi hữu. Anh Trương văn Tài chỉ viết mỗi một bài Hồi còi tạm biệt khi rời xa Sài Gòn lần cuối nhưng không cho biết chi tiết chuyến đi.
Vào cuối năm lại nhận được tấm thiệp chúc Tết của bạn Lê thanh Tân, đó là tấm thiệp duy nhất mà tôi nhận được, vào thời điểm nầy mà còn nhận được tấm thiệp như vầy quả là hiếm hoi nhưng tấm carte sẽ được lưu trữ trên bàn làm việc suốt cả năm, còn tấm thiệp điện tử chỉ giữ được vài tuần sau đó lại bị xóa đi.
Một năm cũ 2021 trôi qua với nhiều khó khăn do dịch bệnh. Một năm mới lại đến, thêm một tuổi đời và sức khỏe càng yếu đi trong định luật sinh trụ hoại diệt của kiếp người. Trước thềm năm mới, trang mạng vnhanghaiphap kính chúc Thầy cô cựu Giám Đốc, quí Niên trưởng, thân hữu cùng gia quyến một năm mới Nhâm Dần được an khang và nhiều sức khỏe.
Mưa Xuân
Cơn mưa phùn
Trên cành đào
Vừa hé nở
Tối hôm qua
Con phố nhỏ
Mờ hơi sương
Lá khô vàng
Vương đầy lối
Ông đồ già
Bày giấy đỏ
Nghiên mực tàu
Ngồi trông khách
Phiên chợ quê
Ngày cuối năm
Vang ơi ới
Tận giữa trưa
Đì đùng ! …
Tiếng pháo nổ !
Ô hay !…
Xuân đã về !
Saigon 1968 - Chợ hoa đường Nguyễn Huệ
Chiều cuối năm trên dòng sông
Buổi chiều xuống chầm chậm
Trên dòng sông uốn quanh
Khoe mình lớp sóng xanh
Nhấp nhô ánh chiều tà
Buổi chiều xuống chầm chậm
Giũ chiếc áo mù sương
Trên dòng sông loang loáng
Che khuất những núi đồi
Ở đây chiều cuối năm
Hơi sương se se lạnh
Tia hoàng hôn hiu hắt
Như một ngày cuối đời
Anh đứng bên nầy sông
Bình thản như pho tượng
Nhìn buổi chiều trôi xa
Dần khuất trong màn đêm
Không buồn cũng không vui
Vẫn an nhiên tự tại
Cuộc đời là vô thường
Tất cả đều hư ảo