La Paloma
Albatros
Đây là một bài hát bình dân được thế giới biết đến nhiều nhất, kể cả Pháp Quốc. Người ta không biết đích xác có bao nhiêu bản dịch ra tiếng ngoại quốc, chỉ biết rằng đây là một bản nhạc rất xa xưa, nhưng các bạn có biết lịch sữ của nó hay không ?
La Paloma (hay La Colombe theo Pháp ngữ) là một bài hát được sáng tác bởi một người Tây-Ban-Nha Sebastian Iradier vào năm 1863, hai năm trước khi mất ở Tây-Ban-Nha sau một chuyến thăm viếng ở Cuba, lúc đó vẫn còn là thuộc địa của Tây-Ban-Nha. Bài hát mang giai điệu habanera, phát xuất từ những bài hát được những thủy thủ vùng Catalane của Tây-Ban-Nha ca hát khi vượt biển đến Cuba. Lời lẽ của bản nhạc diễn tả sự nhớ nhung về miền đất Calalane, về những phụ nữ, những người thân yêu và nếp sống tươi đẹp của đời sống hằng ngày bị xa cách bởi những chuyến tàu lênh đênh trên biển. Điệu nhạc Habanera của Tây-Ban-Nha và Á-Căn-Đình được phát sinh từ năm 1830 ở La Havane, xuất phát từ điệu contradanza được phổ biến rộng rãi ở Á-Căn-Đình và sau đó bị điệu Tango thế ngôi. Trong quyển Guinness, bản Yesterday của Beatles được thu nhiều nhất, trên 1600 lần, La Paloma có thể được thâu trên 2000 lần (nhưng con số được đưa ra lên đến 5000 lần). Bản nhạc La Paloma không phải là bản nhạc được ưa thích hơn hết của Vua Maximilien của Mễ nhưng chính là của bà vợ, Hoàng Hậu Charlotte. Trong phim Juárez phát hành năm 1939, ý muốn cuối cùng của vua Maximilien là được nghe lại bản nhạc La Paloma trước khi bị xử tử.
Một trong những bản thu âm đầu tiên là của đội quân cởi ngựa của Pháp, La Garde Républicaine vào năm 1899. Bản nhạc được trở thành bình dân đối với những người chơi ukulélé đầu tiên ở Hawai. Ở Zanzibar thì nó được chơi trong những đám cưới. Ở Pháp, La Paloma được biết đến nhiều nhất qua sự trình bày của Mireille Mathieu hay qua giọng ca mượt mà của Julio Iglesias hát đơn hoặc chung với Nana Mouskouri. La Paloma không gây nhiều tiếng vang ở Mỹ, chỉ có Elvis Presley và Dean Martin, thể hiện ca khúc với hai lời bằng tiếng Anh khác nhau: No More và The Dove.
La Paloma còn được trình bày bởi những dàn nhạc đại hòa tấu của Paul Mauriat, Mantovani hoặc của André Rieu.
Ở Việt Nam, La Paloma cũng rất được thính giã ưa thích với lời Việt của Phạm Duy : Cánh buồm xa xưa. Dù lời dịch sang Việt ngữ không sát với nguyên tác nhưng Cánh buồm xa xưa vẫn là những nổi nhớ mong ray rức, là tình yêu của người đi biển vẫn không quên người ở lại trên đất liền, hằng ngày trông chờ con tàu trở về bến cũ. Cánh buồm rời bến mang theo những thương yêu vì quê hương con tàu là biển cả. Chọn nghiệp hải hồ là chấp nhận kiếp sống lênh đênh qua bao đại dương. Và một ngày nào đó, cánh buồm xa xưa lại quay về bến cũ và đó cũng là đề tài của Đặc San Hàng Hải Xuân 2017. Cánh buồm xa xưa được trình bày qua những tiếng hát rất được ái mộ : Lệ Thu, Khánh Ly, Duy Quang và… tiếng hát tuyệt vời của Dalena.
La Paloma Adieu (Pierre Delanoé)
Le soir ma mère nous chantait quand j´étais enfant
L´histoire d´un bateau perdu et d´un oiseau blanc
Un jour le bateau s´en va droit vers l´océan
Et seule, le cœur plein d´amour une fille attend
Le marin lui a dit : n´oublie pas je t´aime
L´hiver et le printemps elle attend quand même
Elle voit un oiseau blanc se poser près d´elle
Qui portait quelques mots au creux de son aile
La paloma adieu, adieu c´est toi que j´aime
Ma vie s´en va mais n´aie pas trop de peine
Oh mon amour adieu !
La paloma adieu, adieu c´est toi que j´aime
Ma vie s´en va mais n´aie pas trop de peine
Oh mon amour adieu !
Elle prend tout contre son cœur le bel oiseau blanc
Tout deux ils s´ont repartis droit vers l´océan
L´amour ne meurt jamais j´ai vue deux colombes
S´envoler vers la mer et que la nuit tombe
La paloma adieu, adieu c´est toi que j´aime
Ma vie s´en va mais n´aie pas trop de peine
Oh mon amour adieu !
La paloma adieu, adieu c´est toi que j´aime
Ma vie s´en va mais n´aie pas trop de peine
Oh mon amour adieu !
Cánh buồm xa xưa ( Phạm Duy)
Vi vu, đồi thông reo xao xác lá chiều nay thu về
Em ơi… cánh buồm xa ngày xưa còn vương bao lời thề
Xa xa, đàn chim uyên dang cánh biếc trời mây tung hoành
Sương lam lắng chìm trong hoàng hôn khi tâm tư tan tành.
Thuyền ai đang lênh đênh vượt sóng biếc cho tan vơi cơn sầu
Ai đang đắm đuối trên lưng muôn con sóng xanh bạc đầu
Biệt ly sao chua cay làm mắt ướt tóc xanh nay phai màu
Nhớ mãi, nhớ mãi môi em cười khi bến xa con tàu.
Yêu em qua chuỗi ngày thơ
Mà giờ lòng còn vương thương nhớ
Nhớ người xưa chiều nay mình ta bao ước mơ
Niềm riêng se sắt đôi lòng.
Thu ơi gieo mấy lần sang
Mà lòng người tàn theo năm tháng ?
Ý thu vương trách sao lòng người mau lãng quên
Chiều nay Thu vẫn mơ màng.